Cisza w lokalu gastronomicznym może zniweczyć starania mistrzów kuchni. Trudno bowiem wyobrazić sobie kolację, podczas której goście słyszą doskonale rozmowy przy poszczególnych stolikach, a podczas konsumpcji panuje brak jakiegokolwiek dźwięku poza… jedzeniem. Zdecydowana większość gości ceni sobie muzykę w lokalu – najlepiej, gdy jest ona powiązana np. z jego charakterem czy położeniem. Co trzeba wiedzieć, by odtwarzanie muzyki w restauracji było zgodnie z prawem? O tym w artykule!
Spis treści
Od czego zależy legalne puszczanie muzyki w lokalu?
Odtwarzanie muzyki w restauracji jest ściśle uzależnione od posiadania praw do prezentowanych utworów – sytuacja, w której np. włoska knajpka włączy hity Al Bano i Rominy Power bez konsekwencji będzie więc niedopuszczalne. Odtwarzanie muzyki w restauracjach wymaga posiadania licencji na publiczne odtwarzanie muzyki. Można ją otrzymać poprzez zawarcie umowy z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi – takimi są organizacje znane jako ZAiKS, STOART czy SAWP.
Odrębną kwestią jest oczywiście – o czym warto pamiętać – opłacenie abonamentu radiowo-telewizyjnego. Jest on niezbędny wtedy, gdy np. lokal gastronomiczny odtwarza po prostu muzykę wprost z radia.
Umowa licencyjna – czym jest i po co jest potrzebna?
Sporo wątpliwości dotyczy tego, jak powinna wyglądać wspomniana wcześniej umowa licencyjna na odtwarzanie muzyki.
Posiadanie licencji na publiczne odtwarzanie muzyki jest równoznaczne z tym, że podmiot prowadzący restaurację zawarł umowę z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Zrzeszają one twórców i muzyków, reprezentując ich interesy – chroniąc jednocześnie przed bezprawnym wykorzystywaniem utworów, które stanowią własność intelektualną.
Obowiązkiem właściciela restauracji jest opłacanie tantiem autorskich – te, poprzez organizację trafiają do właścicieli praw autorskich. W ten sposób restauracja zyskuje prawo do legalnego publicznego odtwarzania muzyki. Nie jest to nieograniczone. Umowa licencyjna wskazuje m.in. okres obowiązywania, miejsce odtwarzania, sposób rozliczania opłat oraz inne kwestie szczegółowe.
Abonament radiowo telewizyjny – czy zwalnia z obowiązków?
Zależność – czy raczej jej brak – między abonamentem RTV a np. licencją ZAIKS to dość częsty błąd popełniany przez właścicieli lokali. Ten pierwszy jest bowiem opłatą pobieraną przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji za prawo do odbioru programów radiowych i telewizyjnych. Nie ma więc nic wspólnego z tantiemami dla artystów. Nie można więc obu tych sfer ze sobą swobodnie łączyć. Restauracja bezwzględnie powinna posiadać zarówno umowę licencyjną z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, jak i regulować opłaty abonamentowe zgodnie z obowiązującym prawem.
Konsekwencje odtwarzania muzyki bez licencji
Co stanie się, gdy lokal odtwarza muzykę bez licencji lub nie płaci abonamentu RTV, a chętnie włącza radio? To ryzyko, które się niewątpliwie nie opłaca. ZAIKS regularnie weryfikuje, czy lokale nie łamią prawa autorskiego. W przypadku odpowiedzialności cywilnej właściciel lokalu może zostać zobowiązany do zapłacenia zadośćuczynienia w wysokości do 3-krotności tantiem, które powinien zapłacić za korzystanie z utworów muzycznych. Jeśli doliczyć do tego koszty ewentualnego procesu, kwota staje się spora.
Odrębną kwestią jest odpowiedzialność skarbowa za naruszanie praw autorskich. Prawo wskazuje, że w takiej sytuacji osoba odpowiedzialna może zostać ukarana grzywną na poziomie 1-5 tys. zł. W skrajnych przypadkach przewidywana jest nawet kara pozbawienia wolności do 2 lat lub dłuższa, gdyby proceder ten miał znamiona działalności na szerszą skalę lub w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Warto o tym pamiętać, by nie popełnić poważnych błędów, które mogą doprowadzić do upadku restauracji.
Czy na muzykę dla pracowników trzeba mieć licencję?
Nawet jeśli docelowo muzyka towarzyszy np. tylko pracownikom, lokal powinien mieć odpowiednią licencję na jej odtwarzanie. Oczywiście nie trzeba koncentrować się wyłącznie na ZAIKS. Bardzo dobrze w takich sytuacjach sprawdzają się abonamenty na utwory nadawane drogą streamingu internetowego np. przez Spotify.
Muzyka do restauracji – podsumowanie
Tło muzyczne w lokalu gastronomicznym niewątpliwie wpływa na działalność. To element, który może być wykorzystany w strategii sprzedażowej restauracji. Pozwala przyciągnąć klientów, wzbudzić ich zainteresowanie restauracją i zapewnić przyjemny pobyt. Dzięki odpowiedniej muzyce są oni skłonni zostać dłużej, a miejsce postrzegają jako zdecydowanie bardziej wartościowe.
Bezwzględnie trzeba jednak zadbać o wszelkie kwestie formalne związane z odtwarzaniem muzyki. Niezależnie od tego czy chodzi o puszczanie muzyki z YouTube w lokalu, czy o odtwarzanie utworów znanych, popularnych i pochodzących np. z radia.
Warto też wiedzieć, że coraz chętniej stosowanym rozwiązaniem jest promocja artystów nieznanych, którzy np. wykorzystując Internet, oferują swoje kompozycje bezpłatnie, jako formę promocji. W praktyce można więc model muzyki w lokalu gastronomicznym dostosować zarówno do budżetu lokalu, jak i jego założeń wizerunkowych.
