Usługa cateringowa – co to jest?

Świadczenie usług cateringowych to nic innego, jak przygotowywanie posiłków i dostarczanie ich na miejsce, w którym zostaną spożyte przez klientów. Jednak nie tylko. Dodatkowo w ramach takiej usługi może wchodzić podanie dań (np. odpowiednie ułożenie ich na stołach).

Aby móc realizować usługę cateringową, musimy podjąć ważne kroki. Konieczna jest rejestracja naszej działalności w CEIDG), zgłoszenie jej do ZUS-u oraz urzędu skarbowego. Musimy też dysponować właściwym lokalem, spełniającym wymogi Sanepidu. Powinniśmy również wdrożyć  procedury systemu HACCP.  

W kolejnych krokach należy zadbać o odpowiedni sprzęt i wyposażenie kuchenne oraz przeznaczone do produkcji i serwowania posiłków.

Rodzaje usług cateringowych

Usługi cateringowe dzielimy na kilka rodzajów. Zanim zaczniemy prowadzić ten biznes gastronomiczny, koniecznie musimy zapoznać się z odmianami usług cateringowych. Te dzielimy na: 

• wewnętrzne – to usługa cateringowa prowadzona np. w ramach naszego lokalu gastronomicznego;
• zewnętrzne – to usługa cateringowa realizowana poza naszym obiektem gastronomicznym. W takim przypadku dostarczamy przygotowane jedzenie do wybranego przez klienta miejsca (np. na weselę lub konferencję);
• socjalne – usługa cateringowa realizowana na cele społeczne lub charytatywne (np. dla osób potrzebujących);
• komercyjne – to złożona usługa cateringowa, która może też obejmować np. zorganizowane przestrzeni pod dane wydarzenie (konferencje, zebranie).

Kilka rodzajów usług cateringowych, które warto wziąć pod uwagę w trakcie uruchamiania własnej działalności gospodarczej to obsługa:

• dietetyczna,
• imprez dla dzieci,
• ślubów i innych uroczystości,
• szpitali i stołówek szkolnych,
• bankietów i konferencji,
• wydarzeń organizowanych w obiektach hotelowych.

Świadczenie usług cateringowych daje ogromne możliwości rozwoju w branży gastronomicznej. Szeroki zakres działań przełoży się na zyski, a także możliwość przyciągnięcia uwagi większej liczby potencjalnych klientów. 

Prowadzenie usługi cateringowej możemy sobie skutecznie ułatwić. Wystarczy wykorzystać system POS od Restaumatic. Umożliwia on kompleksowe zarządzanie zamówieniami, śledzenie dostaw i pracy kierowców, a także pozwala na pełną obsługę płatności.

Usługa cateringowa – jak ją rozliczyć?

Prowadząc działalność w branży gastronomicznej z usługami cateringowymi, trzeba pamiętać o ich prawidłowym rozliczeniu w urzędzie skarbowym. W przeciwnym razie narazimy się na wysokie kary finansowe, które mogą być obciążeniem dla biznesu. 

Jeśli zajmujemy się usługami cateringowymi, księgowanie trzeba realizować w następujący sposób:

• dostarczanie gotowych dań w ramach usługi cateringowej rozliczaj na 8% podatku VAT,
• jeśli usługa cateringowa obejmuje też dostarczanie napojów objętych wyższymi podatkami, wtedy konieczne będzie rozliczenie 23% podatku VAT.

Podatnicy korzystający z usług cateringowych mogą też odliczać 100% wartości podatku – głównie od zakupu usług. Księgowanie usług cateringowych możemy wykonywać w kilku prostych krokach.

1. Zbieramy faktury VAT za świadczone usługi cateringowe.
2. Wprowadzamy dane z faktur do swojego programu księgowego lub przekazujemy zewnętrznemu działu księgowości.
3. Obliczamy należny podatek VAT i skorzystaj z odliczeń.
4. Zatwierdzamy dane wprowadzone do księgowości.

Jeśli nie mamy doświadczenia w księgowości i chcemy uniknąć błędów, warto nawiązać współpracę z rzetelną firmą księgową. W ten sposób zyskujemy pewność, że VAT na catering będzie obliczony i rozliczony prawidłowo.

Usługa cateringowa – jakie korzyści daje restauracji?

Świadczenie usług cateringowych niesie ze sobą wiele korzyści – finansowych i ekonomicznych. Włączając usługi cateringowe do swojej oferty:

• realnie zwiększamy poziom dochodów,
• zdobywamy nowych klientów biznesowych i prywatnych,
• umacniamy pozycję swojego biznesu na rynku,
• rozszerzamy zakres prowadzonej działalności gastronomicznej – nawet na całą Polskę.

Korzystając z możliwości poprowadzenia usług cateringowych połączonych z restauracją, można zauważyć spore zmiany – nie tylko w przychodach firmy, ale też rozpoznawalności marki na rynku.

Usługa cateringowa a gastronomiczna – różnice

Zgodnie z Art. 88 Ust. 1 Pkt. 4 Ustawy o VAT przedsiębiorca nie może odliczać podatku VAT, jeśli korzysta z usług gastronomicznych. Jeśli jednak w grę wchodzi dostarczanie i serwowanie gotowych dań poza lokalem gastronomicznym (w ramach usługi cateringowej), wtedy podatnik ma prawo do odliczenia podatku.

Usługa cateringowa a gastronomiczna to dwa sposoby prowadzenia działalności gospodarczej związanej z przygotowywaniem żywności. W poniższej tabeli znajdują się najważniejsze różnice pomiędzy tymi usługami.

*opracowanie własne 

Usługi cateringowe polegają na przygotowaniu jedzenia i dostarczeniu go w wyznaczone miejsce. W ramach takiej działalności często również organizuje się sposób podania posiłków – mogą one być serwowane w odpowiednich naczyniach czy też w specjalnie zaaranżowanej przestrzeni. Dodatkowo w ramach takiej usługi czasem zatrudnia się kelnerów do wydawania potraw oraz obsługi gości.

Usługa gastronomiczne to działalność związana z przygotowaniem i podaniem dań np. w restauracji kawiarni lub barze. Może być ona zrealizowana w formie stacjonarnej lub na dowóz.

¹ https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20040540535

The post Usługa cateringowa – na czym  polega i co ją różni od usługi gastronomicznej? appeared first on Restaumatic.

Wybór kuchni na catering

Przed uruchomieniem własnej firmy cateringowej musimy ustalić, jaki typ kuchni będziemy oferować klientom. Mamy do wyboru kuchnię m.in.:

• polską,
• orientalną,
• wegetariańską,
• francuską,
• włoską,
• gruzińską.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji sprawdźmy, jakie produkty spożywcze będą potrzebne do przygotowywania potraw. Przykładowo: do niektórych dań kuchni orientalnej należy użyć składników, które nie są łatwodostępne na naszym rodzimym rynku. Z reguły są one też droższe.

Przeanalizujmy też trendy rynkowe, które pomogą nam wybrać taką kuchnię, która będzie cieszyć się największym zainteresowaniem ze strony potencjalnych klientów. Dobry pomysł to budowa szerokiej oferty kulinarnej, która będzie przystosowana dla diabetyków, osób na diecie redukcyjnej, sportowców czy nawet osób starszych.

Wymogi techniczne lokalu cateringowego

Szczegółowe regulacje prawne dotyczące wymogów technicznych dla lokalu cateringowego znajdują się  w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Aby dowiedzieć się, jak legalnie założyć firmę cateringową, należy zapoznać się z tym aktem prawnym. W dokumentacji znajdziemy wymogi dotyczące: bezpieczeństwa przechowywania żywności, komfortu pracy personelu oraz wymogów technicznych lokalu.

Najważniejsze elementy, które dotyczą wymogów technicznych lokalu dla firmy cateringowej to:

• Minimalna powierzchnia pomieszczeń – każdy z pracowników musi mieć do dyspozycji co najmniej 13 m2 wolnej przestrzeni pomieszczenia oraz 2 m2 wolnej powierzchni podłogi.
• Minimalna wysokość pomieszczeń – sufit na wysokości co najmniej 2,5 metra lub 3 metry w lokalach, gdzie jest zatrudnionych co najmniej 5 osób.
• Oświetlenie dzienne – minimalna proporcja okien do powierzchni podłogi powinna wynieść 1:8.
• Temperatura – pomieszczenia przeznaczone do pracy nie powinny być chłodniejsze niż 14 stopni Celsjusza, natomiast w miejscach lekkiej pracy fizycznej nie mniej niż 18 stopni Celsjusza.
• Toalety – sanitariaty przeznaczone dla pracowników powinny znajdować się nie dalej niż 75 metrów od stanowiska pracy.

Zgodność lokalu firmy cateringowej z wymogami sanitarnymi to podstawa. Bez spełnienia wytycznych, wynikających z ustawodawstwa nie poprowadzimy legalnie własnej firmy cateringowej.

Auta do dostaw – jakie warunki muszą spełniać?

Auto do dostaw musi być dopasowane do standardów bezpieczeństwa żywności i potrzeb naszej firmy. Pojazd musi zapewnić utrzymanie odpowiedniej temperatury przechowywania żywności oraz standardów higieny. Powinien być wyposażony np. torby termiczne dla zachowania odpowiedniej temperatury (niskiej lub wysokiej) przewożonego jedzenia. 

Zgodnie z wymogami Sanepidu auto w firmie cateringowej nie może mieć żadnych otworów i dziur, do których mogłyby przedostawać się resztki żywności. Produkty spożywcze przewożone w kontenerach samochodowych również muszą być odpowiednio zabezpieczone (nie mogą np. znajdować się w dziurawych czy nieszczelnych pudełkach).

Auto to dostaw musi też być sprawne i posiadać aktualny przegląd techniczny. Pod żadnym pozorem nie może stwarzać zagrożenia w ruchu drogowym. 

Zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych pojazdy użytkowane przez firmę cateringową powinny być utrzymywane w czystości, zachowane w dobrym stanie technicznym oraz umożliwiające ochronę gotowych produktów przed brudem i bakteriami.

Dodatkowo pojazd w firmie cateringowej powinien być oszczędny, czyli spalać możliwie jak najmniej paliwa na trasie i wyposażony w odpowiednie narzędzia GPS. Jeżeli rozpoczynamy działalność, to najpierw zainwestujmy w jeden, sprawny i pojemny pojazd. Kiedy biznes zacznie się rozwijać, możemy zakupić kolejne auta.

Niezbędne formalności do otwarcia firmy cateringowej

Jak założyć firmę cateringową? Najlepiej krok po kroku przejść przez wszystkie procedury i formalności urzędowe. Co należy zrobić?

1. Złożyć wniosek do CEiDG – możemy to zrobić urzędzie miasta lub gminy  osobiście, listem poleconym lub drogą elektroniczną.
2. Zarejestrować firmę cateringową jako płatnika VAT i zgłosić działalność gospodarczą do ZUS.
3. Zgłosić firmę cateringową do Sanepidu. Tutaj niezbędna będzie kontrola, w wyniku której uzyskamy pozwolenie na prowadzenie działalności gastronomicznej.

Powyższe formalności są niezbędne, jeśli chcemy uruchomić własną firmę cateringową. To nie wszystko. Musimy też opracować biznesplan, w którym dokładnie rozpiszemy cele, jakie chcemy zrealizować, uwzględnimy nasze możliwości finansowe i określimy profil klienta. 

Pamiętajmy też o działaniach marketingowych, aby przyciągnąć uwagę klientów i wyróżnić się na tle konkurencji. W tym obszarze warto zdać się na specjalistów z Restaumatic. Dzięki takiemu rozwiązaniu restauracja otrzymuje różne praktyczne narzędzia do wykorzystania (np. moduł SMS czy Program Lojalnościowy). Zyskuje również m.in. możliwość zwiększenia swojej widoczności w sieci (np. dzięki odpowiednim kampaniom reklamowym, a tym samym – zysków ze sprzedaży.

Czy warto nawiązywać współpracę przy otwieraniu cateringu?

Nawiązanie współpracy z zewnętrznymi podmiotami już na etapie zakładania firmy cateringowej to dobry pomysł. Wybierając systemy sprzedaży online od Restaumatic, można uskutecznić sprzedaż gotowych dań i łatwiej zarządzać zamówieniami. W przypadku braku doświadczenia i jasno ustalonych celów biznesowych, rozpoczęcie współpracy z podmiotem doświadczonym w branży jest rozsądnym posunięciem. 

Korzystnym rozwiązaniem jest też zadbanie, by nasza firma cateringowa była dostępna dla klientów w wybranych aplikacjach do zamawiania jedzenia. Dzięki takiemu posunięciu mamy szansę zwiększyć liczbę zamówień online i dotrzeć do większego grona odbiorców.

Jak otworzyć firmę cateringową? Podsumowanie

Aby założyć firmę cateringową, należy wyznaczyć jasny plan działania, dopełnić formalności urzędowych czy też dokładnie zbadać konkurencję na rynku. Musimy również ustalić menu i nawiązać współpracę z dostawcami produktów żywnościowych. Nie zapominajmy też o zaplanowaniu kroków marketingowych oraz o odpowiednim pojeździe, który będzie przystosowany do przewożenia jedzenia.

The post Jak założyć firmę cateringową? O czym nie możesz zapomnieć? appeared first on Restaumatic.

Serwis à la carte – na czym polega?

Nazwa: serwis á la carte pochodzi z języka francuskiego i oznacza „według karty”. W lokalu gastronomicznym, w którym proponowany jest taki serwis, klient wybiera z karty dań odpowiadające mu pozycje. Może też wybrać wielkość porcji posiłku (np. zdecydować, ile gramów ryby chce dostać na talerzu) i dobrać dodatki do potraw (np. porcję warzyw).

Bardzo ważnym elementem serwisu „według karty” jest obsługa kelnerska, chcąc otworzyć restaurację à la carte, musimy zadbać o jej wysoki poziom. Osoby odpowiedzialne za obsługę klienta powinny dokładnie wiedzieć, jakie dania i trunki mogą im zaproponować.  W tego typu lokalu, kelner powinien udzielić gościom wyczerpujących odpowiedzi na temat zawartości menu i pomóc w ewentualnym wyborze.

Musimy też pamiętać, że goście przy stoliku powinni otrzymać dania w tym samym czasie i w odpowiedniej kolejności. W czasie obiadu muszą dostać najpierw przystawki, potem danie główne i deser. Kelner powinien też w odpowiednim momencie podać napoje i ewentualne trunki. Zazwyczaj chłodne napoje są podawane jako pierwsze, a np. wina razem z daniem głównym.

Zalety restauracji à la carte

Restauracja à la carte to zalety zarówno dla gości, jak i restauratorów. Jeśli chodzi o gości, to przede wszystkim mogą oni samodzielnie decydować o tym co zjedzą. Poza tym mają możliwość szerokiego wyboru różnorodnych dań w zależności od pory dnia. Serwis á la carte często obejmuje śniadania, obiady oraz kolacje i oferuje nie tylko posiłki, ale także napoje – alkoholowe i bezalkoholowe. Wybór w menu potrafi być naprawdę duży, co może wpłynąć na końcowe zadowolenie klientów.

Innymi zaletami dla gości tego typu lokalu jest wysoka jakość podawanych potraw czy też gwarancja świeżości każdej pozycji wybranej z menu (zdecydowana większość potraw jest przygotowywana na bieżąco).

A jakie korzyści restauracja á la carte przynosi restauratorom?

1. Pozyskanie różnych grup klientów – lokal à la carte może łatwo dostosować menu do rozmaitych preferencji gości. W takiej restauracji nie musimy ograniczać się do serwowania ściśle określonego typu kuchni (choć oczywiście możemy). Ważne, aby menu było spójne i przemyślane i zróżnicowane. Dzięki temu mamy szansę przyciągnąć zróżnicowanych klientów i sprawić, że nasz lokal będzie dla nich ciekawym punktem na gastronomicznej mapie. 
2. Budowanie wiernej bazy klientów – goście zachęceni wolnością wyboru różnorodnych dań i świetną obsługą kelnerską z pewnością z chęcią będą wracać do lokali.
3. Kontrolowanie kosztów – właściciel restauracji á la carte może precyzyjnie kontrolować koszty, ponieważ dania są wyceniane niezależnie od siebie.
4. Zapobieganie marnotrawieniu jedzenia – w lokalu á la carte klient zazwyczaj zamówi tyle, ile będzie w stanie zjeść.
5. Zwiększenie zysków ze sprzedaży dzięki oferowaniu różnych dodatków do dań.

Menu restauracji à la carte

W menu à la carte ważna jest różnorodność, aby każdy klient znalazł coś odpowiedniego dla siebie. Przykładowo, możemy mieć w ofercie zarówno słodkie, jak i słone śniadania, a także obiadowe propozycje dla miłośników mięsa i opcje wegetariańskie.

Ogólnie rzecz biorąc, menu à la carte powinno być:

• zróżnicowane (proponujemy dania z różnych kuchni, np. polskiej, azjatyckiej, europejskiej),
• kompletne (śniadania, przystawki, obiady, kolacje, desery oraz napoje i trunki),
• spójne (klient powinien mieć możliwość wyboru różnych dań, które płynnie komponują się ze sobą np. pod względem smaków).

W restauracji należy serwować taki rodzaj kuchni, który będzie najlepiej dopasowany do potrzeb gości. Aby to zrobić, powinniśmy przeanalizować preferencje klientów, np. przez ankiety. W ten sposób zbudujemy menu restauracji à la carte, które trafi do szerokiej grupy odbiorców.

Goście powinni mieć możliwość obejrzenia menu nie tylko w wersji papierowej, ale także przez aplikację mobilną lub stronę internetową restauracji. Wiele wygodnych opcji sprawdzenia oferty lokalu z pewnością przyczyni się do ich zadowolenia.

Pamiętajmy, aby wykorzystywać lokalne i sezonowe produkty, dzięki czemu menu restauracji à la carte będzie atrakcyjniejsze.

Śniadanie à la carte

Stwórz menu śniadaniowe à la carte, które zadowoli różnorodne gusta i potrzeby klientów. Zadbaj o to, aby Twoi goście mogli rozpocząć dzień od ulubionych napojów – dobrej jakości kawa, herbaty w różnych odmianach i smakach, świetnie sprawdzą się też świeżo wyciskane soki owocowe, które dodadzą energii i witamin.

Nie zapomnij o bogatej ofercie pieczywa – chrupiące tosty, croissanty oraz pieczywo jasne i ciemne powinny stanowić podstawę. Nabiał to kolejny ważny element menu śniadaniowego – omlety, jajecznica czy jajka sadzone to klasyka, którą warto uzupełnić o selekcję serów.

A dla tych, którzy rano preferują coś słodkiego, idealne będą naleśniki, które można podawać z różnymi dodatkami, czy zdrowy jogurt naturalny z chrupiącym musli. Pamiętaj, aby każde danie było przygotowane z wysokiej jakości składników, co z pewnością zostanie docenione przez Twoich gości.

Obiad à la carte

Posiłki obiadowe w stylu à la carte będą nieco bardziej rozbudowane niż śniadania. Wstępem do dań głównych mogą być różne przystawki np. carpaccio z buraka czy lekka sałatka. W formie zupy doskonale sprawdzi się rosół, krem grzybowy oraz tradycyjny polski żurek (choć możemy też zaoferować inne zupy np. tajskie czy meksykańskie).

Jako dania główne zaproponujmy gościom np. pierogi ruskie, steki, filety rybne wraz z dodatkami (ziemniaki, surówki). Jeżeli chcemy ugościć klientów w orientalnym stylu, możemy zaserwować potrawy kuchni hinduskiej np. kurczak w sosie curry.

Podczas obiadu à la carte nie można zapomnieć o propozycjach deserowych, np. tiramisu lub lodach. Jeśli chodzi o napoje, to na obiad à la carte dobrze nadają się wina, piwa oraz woda gazowana i niegazowana.

Kolacja à la carte

Planując kolację, zacznij od czegoś lekkiego do podzielenia – może być to talerz z małymi przekąskami, takimi jak oliwki, serki, a może kawałki dobrze dobranej wędliny.

Gdy przyjdzie czas na coś słodkiego, pomyśl o deserach, które nie przytłoczą. Proste, ale eleganckie czekoladowe pralinki albo świeże owoce mogą być strzałem w dziesiątkę. A do tego? Dobrze dobrane wino – białe albo czerwone, może być lekko musujące, które idealnie komponuje się z posiłkiem. Dla tych, którzy wolą coś mocniejszego, proponujemy wybór wysokiej jakości whisky.

Podsumowanie

Chcąc otworzyć restaurację à la carte, należy pamiętać kilku ważnych kwestiach. Przede wszystkim należy dopełnić wszelkich formalności urzędowych i sanitarnych. Musimy zarejestrować naszą działalność (m.in. wypełnić formularz CEIDG-1 i złożyć go w urzędzie miasta lub gminy) oraz uzyskać stosowne pozwolenia od Sanepidu. 

Przyda się również szczegółowy biznesplan, przeszkolony personel i interesujące menu. W codziennym zarządzaniu restauracją może nas wspomóc system POS od Restaumatic. System pozwoli skutecznie zapanować nad różnymi procesami w lokalu – m.in. realizacją zamówień ze stolików pełnych gości czy obsługą płatności. 

Pamiętajmy, że na sukces restauracji à la carte składa się nie tylko smaczne menu i profesjonalna obsługa. Kluczowe znaczenie ma też świetna organizacja pracy takiego lokalu.

The post Restauracja à la carte – co to jest i jak ją otworzyć? appeared first on Restaumatic.

Otwarcie lodziarni – od czego zacząć?

Otwarcie lodziarni nie jest trudne, ale konieczne jest dopełnienie kilku formalności urzędowych. Chodzi nie tylko o przygotowanie biznesplanu, ale także zarejestrowanie nowej działalności w rejestrach CEiDG. 

Niezbędne jest także dostosowanie warunków lokalu i zaplecza do wymogów sanitarno-epidemiologicznych, a także inwestycja w niezbędny sprzęt potrzebny do wytwarzania, przechowywania i sprzedaży lodów. Oczywiście nie można zapominać o marketingu, który jest dźwignią napędową dla biznesu.

Przygotuj biznesplan lodziarni

Przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań związanych z otwarciem lodziarni warto stworzyć jej projekt oraz biznesplan. To dwa kluczowe aspekty, które pozwalają na sprawniejsze uruchomienie i prowadzenie takiej działalności. W biznesplanie trzeba uwzględnić kilka elementów np.:

• wyposażenie lodziarni,
• kosztorys uruchomienia i prowadzenia działalności,
• maksymalny budżet na marketing,
• wielkość lokalu,
• lokalizacja,
• sposoby produkcji i przechowywania lodów,
• zakres działalności,
• prognozowane dochody.

Przygotowanie rzetelnego planu działania to pierwszy krok w celu osiągnięcia sukcesu związanego z otwarciem lodziarni. Rzetelny biznesplan przekłada się na sprawne funkcjonowanie działalności, bez zbędnych niespodzianek i problemów.

Dopilnuj formalności

Jak otworzyć lodziarnię, aby prowadzić ten biznes zgodnie z prawem? Procedura jest podobna do tej obowiązującej przy otwarciu restauracji lub baru kanapkowego. Należy zdobyć orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych, podpisać umowę na wywóz śmieci oraz zadbać o listę alergenów, które mogą znajdować się składzie lodów.

Niezbędne są także badania wody w lokalu, a także składu produkowanych lodów. Otwarcie lodziarni generuje też konieczność spełnienia wymogów GHP i GMP, które reguluje Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia. To dokument, który mówi o dokładnych warunkach przechowywania lodów, ich wydawania oraz produkcji bezpośrednio przez pracowników lodziarni.

Zainwestuj w wyposażenie lodziarni

Czego potrzeba do prowadzenia własnej lodziarni? Wyposażenie takiego lokalu lub budki z lodami to przede wszystkim:

• automaty do lodów włoskich,
• pasteryzator,
• klimatyzacja,
• lada chłodnicza i zamrażarka do przechowywania lodów,
• miksery i blendery,
• frezer do chłodzenia płynnej mieszanki lodów,
• stolik i krzesła – ale tylko przy stacjonarnej sprzedaży lodów.

Typ niezbędnego wyposażenia lodziarni jest uzależniony od sposobu prowadzonej działalności. Jeśli lody są przygotowywane zawsze na bieżąco, nie ma konieczności inwestowania w zamrażarki do długotrwałego przechowywania lodów. Wtedy wystarczy zwykła lada chłodnicza. Warto też zainwestować w oprogramowanie POS dla lodziarni. Ten system znacznie ułatwia i porządkuje prowadzenie działalności oraz zwiększa zakres obsługi klientów w lokalu.

Zadbaj o odpowiednie produkty i receptury

Smak lodów jest czymś, co przyciąga klientów do lodziarni i pozostaje w ich pamięci. Pyszne lody mogą rozsławić lokal i sprawić, że będą się do niego ustawiały kolejki. Jak to osiągnąć? Przede wszystkim postawmy na jakość składników i odpowiednią recepturę. Wybierajmy mleko czy owoce od sprawdzonych dostawców. Sprawdźmy, jakie smaki cieszą się największą popularnością i – mając na uwadze najlepsze przepisy – starajmy się stworzyć własne, unikalne receptury. Lody muszą być gęste, kremowe i ładnie wyglądać. Ich smak powinien zachwycić klientów, a widok pobudzić ich apetyt. 

Postawmy na różnorodne smaki (np. ciasteczkowe, smak popularnych słodyczy, połączenie owoców i mascarpone), aby trafić do jak najszerszej grupy klientów. Ważny jest też sposób podawania lodów. Możemy je serwować w chrupiących wafelkach, kolorowych, tekturowych kubeczkach lub szklanych pucharkach (w zależności od życzenia klienta). Ciekawym dodatkiem do lodów są smakowe polewy i posypki, które wzbogacą ich smak i wygląd.

Postaw na marketing

Skuteczne działania marketingowe są ważne, szczególnie jeśli otwarcie lodziarni ma wiązać się z długotrwałym sukcesem. W celu przyciągnięcia uwagi potencjalnych klientów warto zainwestować w takie działania, jak:

• prowadzenie i aktualizacja wizytówki lodziarni w Google,
• pozycjonowanie strony internetowej dla lodziarni,
• organizacja uroczystego otwarcia lodziarni,
• wszelkiego rodzaju akcje promocyjne – bannery reklamowe, kampanie w mediach społecznościowych, ulotki.

Jakie są koszty założenia lodziarni?

Średnie koszty otwarcia lodziarni to wydatek na poziomie ok. 20-30 tysięcy złotych. Znacznie tańsza będzie też mobilna budka z lodami niż stacjonarna lodziarnia, w której goście mogą zjeść zamówione lody na miejscu. Największe koszty generuje jednak sprzęt do produkcji lodów, którego ceny mogą sięgać do kilkunastu tysięcy złotych. Mając na uwadze takie wydatki, warto sprawdzić różne możliwości znalezienia oszczędności w gastronomii. 

Całkowite koszty otwarcia lodziarni są uzależnione głównie od lokalizacji oraz powierzchni lokalu, w którym są sprzedawane i produkowane lody. Standardowo im większy lokal i większe miasto, tym wyższe koszty prowadzenia działalności gastronomicznej. Prestiżowa lokalizacja przekłada się na wyższe zarobki, choć wiąże się to, np. z wysokimi kosztami najmu lokalu. 

W zmniejszeniu kosztów prowadzenia lodziarni pomogą też rozwiązania od Restaumatic. Warto się na nie zdecydować z wielu powodów. Dzięki nim możemy skutecznie pozyskiwać klientów, usprawnić i przyspieszyć ich obsługę, a także stale monitorować efekty naszych działań np. poprzez raporty sprzedaży. Restaumatic pozwala lokalowi pracować lepiej i szybciej.

The post Własna lodziarnia – jak otworzyć ten biznes? appeared first on Restaumatic.

Zobacz, jak uruchomić własny bar kanapkowy i jakich kwestii nie można pominąć podczas zakładania nowego biznesu gastronomicznego.

Bar kanapkowy – na czym polega ten typ gastronomii?

Bar kanapkowy można prowadzić w ramach małego lokalu z kanapkami, np. w budynkach biurowców korporacyjnych, a także jako mobilny food-truck. Bar kanapkowy specjalizujący w serwowaniu kanapek na wynos wyróżnia się przede wszystkim:

• bogatą ofertą kanapek dostępnych od ręki,
• możliwością stworzenia dowolnej kanapki od podstaw, zgodnie z preferencjami klienta,
• zawsze świeżymi składnikami do wyboru,
• atrakcyjnymi cenami kanapek.

Bar z kanapkami – od czego zacząć?

Aby otworzyć bar z kanapkami, trzeba przede wszystkim podjąć stosowne kroki formalne. Warto też opracować strategię działania w formie rzetelnego biznesplanu. Kluczowe jest także znalezienie dostawców świeżych produktów, potrzebnych do robienia kanapek. Trzeba również zadbać o wystrój baru kanapkowego oraz odpowiedni marketing.

Dobrze jest sprawdzić różne wskazówki, dotyczące np. tego jak otworzyć restaurację krok po kroku. Korzystając z takich porad, będziemy mogli lepiej zaplanować działania związane z naszym barem kanapkowym.

Opracuj plan działania

Ważny krok w uruchomieniu baru z kanapkami stanowi oszacowanie kosztów rozpoczęcia i prowadzenia działalności gastronomicznej. Polecamy zrobić to jednocześnie z weryfikacją potrzeb rynku, np. poprzez analizę SWOT. W ten sposób można oszacować wydatki, ustalić wstępne ceny kanapek i stworzyć prognozy zysków na kolejne miesiące prowadzenia baru kanapkowego.

Zarejestruj działalność

Kolejny krok to rejestracja działalności gospodarczej na wniosek CEiDG-1. Sama rejestracja baru kanapkowego zajmuje zaledwie kilkanaście minut, a formalności można dopełnić przez internet. Niemniej jednak uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców to dopiero początek drogi.

Ważna również jest rejestracja baru kanapkowego pod odpowiednim kodem PKD. Kod PKD 56.10.A to ogólny kod przypisany dla restauracji i innych punktów gastronomicznych, które oferują posiłki na miejscu oraz na wynos. Jeśli w barze będą przygotowywane i podawane napoje lub sprzedawane kanapki w formie cateringu – rejestracja dodatkowo obejmie kolejno PKD 56.30.Z i PKD 56.21.Z.

Uzyskaj pozwolenia

Każdy, kto zamierza otworzyć bar kanapkowy, powinien wiedzieć, że konieczne jest dostosowanie lokalu do wymogów stawianych przez Sanepid. Niezbędne jest także pozytywne przejście kontroli pracownika tego urzędu oraz wpisanie działalności do rejestru zakładów podlegających kontroli Sanepidu. Zgłoszenia działalności należy dokonać nie później niż 14 dni przed planowaną datą rozpoczęcia pracy baru kanapkowego.

Stwórz ciekawe menu

Kluczem do osiągnięcia sukcesu baru kanapkowego jest stworzenie atrakcyjnego menu. Można wprowadzić stałe pozycje kanapek do wyboru lub pozwolić klientom na samodzielny dobór składników. Pracownik baru kanapkowego będzie przygotowywać świeże kanapki dla klientów lokalu zgodnie z indywidualnymi preferencjami.

Dobrym pomysłem na urozmaicenie menu kanapkowego jest wprowadzenie np. sezonowych warzyw. Kanapka z nowalijkami na pewno przypadnie do gustu klientom. Warto również zwrócić uwagę na sosy do kanapek. Powinny mieć różne smaki, które będą się świetnie komponować z pozostałymi składnikami.

Znajdź dobrych dostawców

Wbrew pozorom znalezienie rzetelnego dostawcy produktów spożywczych wcale nie jest takie proste, ale jakże kluczowe. Tylko wysokiej jakości i świeże produkty potrzebne do przygotowywania kanapek w barze stanowią gwarancję zadowolenia potencjalnych klientów. 

Zadbaj o odpowiedni wystrój

Jeśli otwierasz mały lokal z kanapkami, zadbaj też o jego przyjazny i elegancki wystrój. W przypadku baru kanapkowego warto postawić na minimalizm, prostotę i stonowane barwy. Wnętrze powinno być przytulne i przejrzyste, natomiast bannery reklamowe, ulotki oraz menu czytelne i zgodne z identyfikacją wizualną baru kanapkowego.

Jeżeli natomiast zamierzamy prowadzić sprzedaż kanapek w food-trucku także musimy pamiętać, aby zadbać o jego wystrój. Powinien być dobrze oświetlony (najlepiej jasnym, ale przytulnym światłem), możemy go też ozdobić lampkami, które dodadzą uroku i przytulności. Wnętrze food-trucka można ożywić za pomocą roślin – w tej roli świetnie sprawdzą się np. świeże zioła w doniczkach.

Jak zwiększyć sprzedaż w barze z kanapkami?

Istnieje kilka sposobów na zwiększenie sprzedaży w barze kanapkowym. Co można zrobić, by zwiększyć zyski w takim lokalu? Dobrym rozwiązaniem jest :

• korzystanie z systemu typu POS do zarządzania restauracją, który pozwala m.in. na efektywną obsługę klientów, bezbłędną realizację dostaw czy wgląd do statystyk sprzedaży;
• stworzenie strony internetowej, która będzie sprawnie i szybko działać;  
• reklamowanie lokalu np. na Facebooku i w wyszukiwarce Google;
• wprowadzenie zmiany oferty kanapek w celu urozmaicenia menu.

Zadbaj również o odpowiednie wypromowanie lokalu. Wszelkie akcje i oferty promocyjne z pewnością zwiększą zadowolenie gości. Możemy np. zaproponować im napój gratis przy zakupie dwóch kanapek. Dobrym sposobem na przyciągnięcie uwagi klientów mogą być też zabawne nazwy dla kanapek. Dzięki temu zabiegowi klienci zapamiętają nie tylko bar, ale i jego menu.

Bar kanapkowy – co trzeba wiedzieć?

W dzisiejszych czasach nawet niewielki bar kanapkowy może okazać się świetnym pomysłem na dochodowy biznes. Aby tak się stało, należy stworzyć solidny  biznesplan, dopełnić wszystkich formalności urzędowych i zadbać o odpowiednie wyposażenie. 

Trzeba również zadbać o profesjonalny system zamówień online. Dzięki takiemu narzędziu zyskamy pełną kontrolę nad obsługą zamówień i poprawimy ich jakość. To bardzo ważny aspekt. Dobrze obsłużony klient z chęcią ponownie skorzysta z naszej oferty i poleci ją innym. 

Ważną rolę w prowadzeniu baru kanapkowego odgrywa także przemyślany marketing. Należy zaplanować różne akcje promocyjne i reklamowe, zatroszczyć się o odpowiednią widoczność w sieci i komunikację z klientem. Przede wszystkim jednak powinniśmy być cierpliwi i konsekwentni w działaniach.

The post Bar kanapkowy – jak otworzyć mały lokal z kanapkami? appeared first on Restaumatic.

Bar mleczny – co to jest i czym się charakteryzuje?

Pierwszy bar mleczny został otwarty w Warszawie w 1896 r. Swoją nazwę zawdzięcza dużej liczbie produktów mlecznych, które oferował wówczas klientom. To miejsce pełne uroku, nostalgii i tradycyjnych, polskich posiłków w przystępnej cenie. 

Serwuje się w nim głównie dania mleczne, nabiałowe, ale istnieją też lokale, specjalizujące się w kuchni wegetariańskiej. W barze możemy zjeść tradycyjne polskie dania takie jak: pierogi ruskie, barszcz czy kotlet schabowy z ziemniakami. Do wyboru są też np. jarskie gołąbki i proste surówki ze świeżych warzyw. 

Cechą charakterystyczną baru mlecznego są jego dogodne godziny funkcjonowania. Lokal działa najczęściej od wczesnego ranka do późnego popołudnia. Dzięki takiej dostępności baru klienci mogą w nim zjeść śniadanie np. przed rozpoczęciem pracy, a po niej (lub w czasie przerwy) skorzystać z dań obiadowych.

Jak otworzyć bar mleczny?

Uruchomienie własnego baru mlecznego wymaga poświęcenia czasu, uwagi oraz maksymalnego zaangażowania w realizowane działania. A zatem, jak otworzyć bar mleczny? Przede wszystkim należy przygotować biznesplan, który powinien zawierać szczegółową analizę konkurencji, wskazanie grupy docelowej odbiorców, prognozy finansowe oraz strategię marketingową.

Trzeba również zdobyć zgodę od Sanepidu na prowadzenie działalności gastronomicznej oraz przygotować lokal w dogodnej lokalizacji. 

Uzyskaj zgodę Sanepidu

Bar mleczny to zakład ściśle związany z branżą gastronomiczną, a więc wymaga uzyskania zgody Sanepidu na prowadzenie takiej działalności. Tuż po zarejestrowaniu działalności gospodarczej i spełnieniu wymogów i przepisów Sanepidu trzeba tylko zgłosić chęć uzyskania wpisu działalności do rejestru. Można to załatwić elektronicznie, listownie lub osobiście w urzędzie. Zgodnie z aktualnymi przepisami kontroli podlega żywność, zatrudnieni pracownicy oraz wyposażenie lokalu. Warto też dostosować lokal do zasad i przepisów HACCP w gastronomii. To podstawa, aby przejść pozytywnie kontrolę Sanepidu.

Uwaga! Wniosek o wpis baru mlecznego do rejestrów Sanepidu trzeba złożyć nie później niż 14 dni przed planowaną datą rozpoczęcia działalności gastronomicznej.

Wybierz odpowiednią lokalizację

Dobra lokalizacja to podstawa, aby bar mleczny cieszył się odpowiednio dużym zainteresowaniem klientów. Taki lokal gastronomiczny powinien znajdować się w miejscach wzmożonego ruchu pieszych, najlepiej przy głównych ulicach. Bliskie sąsiedztwo szkół, uczelni lub biurowca to niemalże gwarancja zajętych stolików i dużej liczby zamówień. 

Bar mleczny powinien być łatwo dostępny dla klientów zarówno tych poruszających się pieszo, jak i zmotoryzowanych. Lokal tego typu sprawdzi się w większych miastach, czyli tam, gdzie żyje, uczy się i pracuje więcej osób niż na wsiach czy w małych miasteczkach.

Zainwestuj w marketing i reklamę

Decydując się na otwarcie baru mlecznego, niezbędna jest także inwestycja w marketing, czyli skuteczną komunikację z klientem. Warto wykorzystać takie narzędzia reklamowe jak np.:

• pozycjonowanie SEO strony internetowej,
• prowadzenie profili w social mediach,
• produkcja bannerów reklamowych, ulotek i broszur informacyjnych,
• reklama radiowa.

Działania marketingowe możemy dla baru mlecznego realizować samodzielnie lub skorzystać z pomocy profesjonalistów. Kompleksowe usługi z tego obszaru oferuje Restaumatic, który skupia się na tym, aby pomnażać zyski lokalu i wzmacniać pozycję lokalu na rynku.

Wyposażenie baru mlecznego – na co zwrócić uwagę?

Otwierając bar mleczny, trzeba nie tylko dopełnić formalności urzędowych i opracować strategię marketingową. Istotne jest także wyposażenie zaplecza kuchennego. Zatem jak otworzyć bar mleczny i w jakie wyposażenie warto zainwestować? Kilka niezbędnych akcesoriów i sprzętów gastronomicznych to:

• patelnie, garnki, deski, zastawa kuchenna, sztućce,
• zmywarka i zlewozmywak gastronomiczny,
• piec konwekcyjno-parowy,
• kuchenka gazowa lub elektryczna,
• blender,
• kuchenka mikrofalowa,
• podgrzewacze do talerzy.

Rozmieszczenie sprzętu na sali kuchennej powinno być też zgodne z wymogami Sanepidu. Chodzi tu o ciągi komunikacyjne oraz bezpieczeństwo pracy w gastronomii.

Istotnym elementem wyposażenia baru mlecznego jest jego wystrój. To on wpływa na atmosferę w lokalu i jego odbiór przez klientów. Aby gość czuł się miło i swojsko we wnętrzu baru, warto zadbać o jasne, delikatnie kolory ścian, obrusy na stolikach czy dekoracje w formie zdjęć, np. przypominające o miłych wydarzeniach z historii miasta. Ma być przytulnie i domowo. 

Niektóre bary mleczne mogą odwoływać się do czasów, w których były niezwykle popularne, czyli do okresu PRL-u. Wtedy, aby zachować spójność z tematyką, wystrój powinien nawiązywać do tej epoki. Powinny w nim się znaleźć m.in. przedmioty charakterystyczne dla wydarzeń, sztuki czy realiów PRL-u.

Dofinansowanie baru mlecznego – jak je uzyskać i ile wynosi?

Można ubiegać się o dofinansowanie baru mlecznego. Takie wsparcie udzielane jest przez Ministerstwo Finansów (więcej tutaj). Konieczne jest jednak posiadanie biznesplanu, a wniosek o wsparcie należy złożyć do Izby Finansowej. Dofinansowanie opiewa na kwotę nawet do 40% wartości zakupionych produktów nieprzetworzonych. Dodatkową formą wsparcia są dotacje z Urzędu Pracy na otworzenie nowej działalności gospodarczej – tutaj kwoty sięgają nawet ponad 30 tysięcy złotych.

Czy prowadzenie baru mlecznego się opłaca?

Prowadzenie tego typu lokalu jest opłacalne, o ile zdajemy sobie z tego, jak przygotować się do realizacji takiego przedsięwzięcia. Opłacalność prowadzenia baru mlecznego rośnie w większych miejscowościach lub w miastach o silnie rozwiniętej infrastrukturze studenckiej. Wszędzie tam, gdzie duża liczba osób żyje w pośpiechu, nie ma czasu gotować i poszukuje posiłków w atrakcyjnej cenie – bar mleczny ma szansę na sukces.

Otwarcie baru mlecznego – co jest ważne?

Otwierając własny bar mleczny, trzeba zwrócić uwagę na:

• dopełnienie wszelkich formalności (lokal musi działać zgodnie z prawem),
• odpowiednią lokalizację 
• koszty otwarcia i prowadzenia lokalu.

Niezbędne jest także nowoczesne oprogramowanie, pozwalające na sprawne zarządzanie restauracją np. system POS od Restaumatic.  Dzięki takiemu narzędziu mamy możliwość integracji wszystkich kanałów sprzedaży, pełną koordynację dostaw i płatności.

Chcąc prowadzić bar mleczny, musimy dobrze zaplanować nasze działania. Choć wydaje się to oczywiste, warto dobrze przeanalizować wszelkie aspekty tego biznesu. Dzięki temu  będziemy mieć możliwość osiągnięcia realnych zysków.

Bibliografia
https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/520
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/dotacja-przedmiotowa-do-posilkow-sprzedawanych-w-barach-mlecznych-18180287

The post Bar mleczny – dofinansowanie i inne wymogi przy otwieraniu baru mlecznego appeared first on Restaumatic.

Czym jest franczyza?

Franczyza (ang. franchising) to popularny w wielu branżach sposób prowadzenia działalności gospodarczej, który polega na prowadzeniu swojego biznesu pod szyldem innej marki. Umowa franczyzy podejmowana jest przez dwie strony: franczyzodawcę i franczyzobiorcę. Pierwsza z nich udziela praw oraz nakłada określone obowiązki i ramy prowadzenia działalności. Franczyzobiorca z kolei zobowiązuje się do wynikających z umowy opłat i zezwala na kontrolę swojej działalności, a także godzi się na ogólną koncepcję marki franczyzodawcy. Z drugiej strony ma on prawo do korzystania z wiedzy technicznej (know-how) franczyzodawcy i jego znaków towarowych oraz może korzystać z jego stałej pomocy handlowej i technicznej. 

Czy franczyza się opłaca?

Wiele początkujących przedsiębiorców branży restauracyjnej zastanawia się, czy franczyza się opłaca i czy warto przejść na tę formę działalności. Niewątpliwie posiada ona wiele zalet, które sprawiają, że jest to krok warty rozważenia.

Zaletą szczególnie ważną dla przedsiębiorców stawiających pierwsze kroki w branży jest na pewno wynikające z franczyzy gastronomicznej poczucie bezpieczeństwa. Decydując się na przejście pod skrzydła rozpoznawalnej i ugruntowanej na rynku marki, zyskuje się duże szanse powodzenia i zdobycia zaufania wśród klientów.

Do plusów franczyzy gastronomicznej należą również: zaoszczędzenie środków na działania reklamowe czy korzystanie z wiedzy technicznej franczyzodawcy i pomoc, na jaką może liczyć z jego strony. Na początkowym etapie działalności dotyczy ona kompleksowych wytycznych odnośnie wyposażenia lokalu, produktów, kontaktów z dostawcami i systemu wynagradzania personelu. Wszystko to jest znaczącym ułatwieniem dla franczyzobiorcy, który  na wstępie jest w stanie określić wysokość swoich przychodów.  

Koszty uzyskania licencji 

Z decyzją o założeniu działalności franczyzowej wiążą się oczywiście również pewne koszty, przede wszystkim opłata licencyjna. Musi być ona uiszczona przez franczyzobiorcę na samym początku działania biznesu. Jest ona podstawą dla uzyskania przez franczyzobiorcę wszelkich korzyści wynikających z umowy franczyzowej: możliwości korzystania z logo marki, dostęp do bazy dostawców czy pakietów szkoleń.

Dokładne koszty uzyskania licencji uzależnione są od kilku czynników. Należą do nich doświadczenie, pozycja franczyzodawcy na rynku. Podejmując działalność franczyzową pod skrzydłami renomowanej marki, należy liczyć się z wyższą ceną. Mają na nią wpływ także konkretne zapisy umowy, między innymi zapewniany franczyzobiorcy pakiet usług, czas trwania umowy czy wysokość analogicznych opłat pobieranych przez konkurencyjne marki gastronomiczne funkcjonujące na rynku.

Kaucja gwarancyjna franczyzy

Do opłat związanych z przejściem na franczyzę gastronomiczną należy również kaucja gwarancyjna. Mimo że zapisy polskiego prawa nie definiują jej dokładnie, to jednak przyjmuje się, że jest to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niewywiązania się z niego. Jest to więc zabezpieczenie finansowe dla franczyzodawcy. Kaucja gwarancyjna franczyzy może podlegać opodatkowaniu PIT i VAT – wszystko zależy od zapisów umowy franczyzowej.

Szeroki wybór ofert franczyzowych

Zaletą przejścia na franczyzę w branży gastronomicznej jest szeroki wybór ofert rozmaitych marek. Wiele sieci restauracji czy kawiarni decyduje się bowiem na takie rozwiązanie i aktywnie poszukuje przedsiębiorców zainteresowanych prowadzeniem biznesu pod wspólnym szyldem. Chcąc zostać franczyzobiorcą, warto dokładnie przeanalizować rynek: wziąć udział w targach gastronomicznych czy zajrzeć do bazy ogłoszeń, które publikowane są na stronach internetowych organizacji franczyzodawców. 

Dlaczego warto otworzyć franczyzę gastronomiczną?

Franczyza gastronomiczna to forma działalności, która może przynieść przedsiębiorcy mnóstwo profitów. Do najważniejszych z nich należą:

• funkcjonowanie pod szyldem znanej marki – ułatwi to pozyskanie pierwszych klientów, dla których działalność franczyzodawcy będzie godna zaufania;
• dostęp do wiedzy technicznej marki – know-how franczyzodawcy może okazać się pouczająca i być prawdziwym „przepisem na sukces”;
• wsparcie od franczyzodawcy – od doradztwa w prowadzeniu lokalu po dostęp do kontrahentów oferujących produkty i elementy wyposażenia restauracji w atrakcyjnych cenach;
• zaoszczędzenie na działalności reklamowej – niższe koszty reklamy wynikają z tego, że ich realizację bierze na siebie franczyzodawca. Jednocześnie będąc częścią większej sieci biznesowej, można liczyć na lepsze efekty kampanii reklamowych, których zasięg ma niekiedy nawet charakter ogólnokrajowy;
• dostęp do bazy dostawców – zaoszczędzi to czas i energię włożoną w poszukiwanie najlepszych źródeł wykorzystywanych produktów;
• propozycja gotowego menu – sprawdzona i pozytywnie zweryfikowana przez klientów karta dań to jeden z kluczy do sukcesów każdej restauracji.

The post Franczyza w gastronomii: czy można zarobić na takim modelu? appeared first on Restaumatic.

Co to jest rower gastronomiczny?

Wózki i rowery gastronomiczne to jedne z najczęściej spotykanych form mobilnej gastronomii. Rower gastronomiczny to zazwyczaj obsługiwany przez jedną osobę, trójkołowy pojazd z wydzielonym stanowiskiem do wydawania napojów lub żywności. Jego ogromną zaletę stanowi możliwość ustawienia go w dowolnej lokalizacji oraz szybkiej zmiany oferty. W zależności od pory roku lub okazji możemy umieścić swój food bike na bulwarze, plenerowym festiwalu lub nadmorskim deptaku, sprzedając lody, kawę lub ciepłe przekąski.

Food Bike jako biznes sezonowy

Mobilna gastronomia to biznes wymagający otwartości, elastyczności i zaangażowania. Sprzedaż często uzależniona jest od warunków pogodowych, dlatego należy być przygotowanym na każdą sytuację. Podczas wyboru roweru gastronomicznego warto wybrać taki wysokiej jakości, z długą gwarancją i możliwością serwisowania. Choć food bike uznawany jest raczej za biznes sezonowy, to wybierając pojazd z opcją modułowości zyskujemy możliwość prowadzenia biznesu przez cały rok.

Rower wyposażony w dodatkowe moduły będzie świetnym pomysłem na biznes całoroczny i pozwoli sprzedawać zarówno ciepłe, jak i zimne napoje czy przekąski. Przykładowo w sezonie letnim możemy sprzedawać lody, a w zimowym kawę, herbatę czy kakao. Dobre pojazdy gastronomiczne wyposażone są także w odpowiednie akumulatory, co daje możliwość sprzedaży  przez cały dzień. Dzięki temu rozwiązaniu łatwiej utrzymamy świeżość produktów i nie będziemy musieli przerywać pracy na dostawy. Jest to ogromna zaleta niezależnie od tego, czy preferujemy biznes sezonowy, czy całoroczny. 

Jak przyciągnąć klientów?

W gastronomii, ze względu na dużą i prężnie działającą konkurencję, rywalizacja to nieodłączny element prowadzenia tego rodzaju biznesu. Zarówno w przypadku klasycznej restauracji, jak i mobilnej gastronomii, przyciągnięcie klientów to jedno z najważniejszych zadań. Szybkość, oryginalność, zdecydowanie i kreatywność to cechy, które mogą zadecydować o przyszłym sukcesie i wzroście sprzedaży.

Istnieje wiele sposobów na zaciekawienie i przyciągnięcie klientów swoją ofertą – od tradycyjnego rozdawania ulotek po nowoczesne reklamy w social mediach. Dobrym pomysłem jest także wprowadzanie programów lojalnościowych, np. w postaci zbierania punktów, dzięki którym klienci będą mogli otrzymać dowolnie wybrany przez nas gratis lub dodatek.

Produkty wysokiej jakości

Niezależnie od tego, jakie produkty sprzedajemy, wysoka jakość to coś, co pomoże nam wyróżnić się z tłumu. W sezonie letnim najlepiej postawić na sprzedaż lodów – rzemieślniczych, tajskich lub włoskich. Lodowe przysmaki można sprzedawać niemal wszędzie, a ich smak skusi zarówno dorosłych, jak i dzieci. 

Oprócz lodów dobrym pomysłem na dochodowy biznes jest sprzedaż napojów (w tym kawy, herbaty), kanapek czy małego garmażu. Klienci nie pogardzą także pysznymi domowymi lemoniadami czy aromatyczną ciepłą herbatą. Co najlepsze, sprzedaż tych produktów możliwa jest przez cały rok, dzięki czemu nie ograniczamy się jedynie do sezonu letniego. Również zmieniając lokalizację, możemy dopasowywać ofertę do klientów i ich aktualnych potrzeb.

Harmonogram postojów – dopasuj się do klienta

Wybranie odpowiedniej lokalizacji dla naszego roweru gastronomicznego lub rikszy do lodów to kolejna ważna część biznesu. Aby zaparkować pojazd gastronomiczny w danym miejscu, powinniśmy sporządzić stosowne dokumenty i podpisać umowę z właścicielem terenu.

Jeśli teren, na którym chcemy sprzedawać nasze produkty, należy do miasta, powinniśmy zwrócić się z wnioskiem do odpowiednich organów samorządowych. Często zdarza się także, że podczas sezonu miasto samo ogłasza przetargi na konkretne lokalizacje przeznaczone dla biznesów sezonowych. Trzeba także pamiętać, że niektóre obszary miejskie są z góry wyłączone z handlu obwoźnego. Podczas szukania dogodnej lokalizacji warto uzbroić się w cierpliwość i po dopełnieniu wszystkich formalności przygotować informacje dla klientów. Jeśli nasz rower będzie odwiedzał kilka miejsc w ciągu dnia czy miesiąca warto uprzedzić ich o tym za pomocą ulotek lub postów w mediach społecznościowych.

Zalety i wady roweru gastronomicznego

Mobilna gastronomia zyskuje na popularności i przyciąga zarówno młodych, jak i doświadczonych restauratorów. Jakie są główne zalety i wady tego biznesu? Wśród tych ostatnich dominuje przede wszystkim zależność od warunków atmosferycznych. Główne zalety natomiast to:

• brak kosztów najmu lokalu, które w dużych miastach wynoszą około 10 tys. złotych oraz kosztów wyposażenia i remontu, które często przekraczają ponad 100 tys. złotych. Rowery gastronomiczne to zdecydowanie bezpieczniejsza inwestycja, która zwraca się w ciągu jednego sezonu;
• elastyczne dopasowywanie się do dynamicznego rynku – to niewątpliwie jeden z największych atutów mobilnej gastronomii. Możliwość dowolnego wyboru lokalizacji sprawia, że zawsze jesteśmy tam, gdzie nasi klienci;
• możliwość szybkiej zmiany oferty z letniej na zimową – rower gastronomiczny może być świetnym źródłem dochodu przez cały rok;
• możliwość pracy jedynie w sezonie – jeśli chcemy prowadzić biznes jedynie w określonym czasie, przez resztę roku możemy przechować rower gastronomiczny w garażu.

Koszty food bike

Jakie są koszty prowadzenia roweru gastronomicznego? Odpowiedź brzmi – o wiele mniejsze niż tradycyjnej restauracji. W przypadku wynajmu lokalu do kosztów musimy doliczyć nie tylko czynsz, ale także remont, koszty wyposażenia i pracowników. Mobilna gastronomia pozwala na prowadzenie biznesu samodzielnie w dogodnym dla nas czasie. Dzięki możliwości umieszczenia roweru w dowolnej lokalizacji możemy łatwo dopasować się do klientów i liczyć na szybki zysk.

Koszt roweru gastronomicznego to około 20 tysięcy złotych. Gotowa do pracy riksza do sprzedaży lodów kosztuje około 25 tysięcy złotych. Koszty inwestycji zwracają się szybko, a nadwyżki można wykorzystać do podwyższenia jakości produktów. Tradycyjna restauracja nie jest w stanie zapewnić nam takich samym zysków w tak krótkim czasie.

The post Rower gastronomiczny: food bike pomysłem na sezonowy biznes appeared first on Restaumatic.

Dobry biznesplan, czyli jak zacząć

Podobnie jak w przypadku innego rodzaju działalności, tak i przy otwieraniu własnej restauracji najważniejszy jest jasny i skonkretyzowany plan. Biznesplan to punkt, od którego powinno się zacząć działanie. Przy jego formułowaniu warto przemyśleć mocne i słabe strony przedsięwzięcia, a także związane z nim szanse i zagrożenia. Wszystkie te cztery czynniki składają się na tak zwaną analizę SWOT, która jest nieodłączną częścią każdego biznesplanu. Oprócz tego powinien on brać pod uwagę:

• ogólną wizję i profil restauracji;
• zdefiniowanie grupy docelowej klienteli;
• analizę rynku i konkurencji;
• oszacowanie początkowych kosztów i rentowności całego przedsięwzięcia.

Wszystko to pozwoli usystematyzować nasze działania i pomoże sprostać wszelkim trudnościom, które często pojawiają się na początku działalności lokalu gastronomicznego.

Formalności konieczne do otwarcia własnej restauracji

Polskie prawo umożliwia prowadzenie lokalu gastronomicznego w postaci pięciu form działalności gospodarczej: jednoosobowej działalności, spółki cywilnej, spółki osobowej, spółki kapitałowej oraz spółdzielni. Najczęściej wybieraną formą jest działalności jednoosobowa.

Jak założyć własny biznes w tej formie?

Pierwszym krokiem jest wypełnienie formularza CEIDG, czyli złożenie wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Należy zrobić to drogą elektroniczną lub w dowolnym urzędzie miasta czy gminy. We wniosku należy podać nasze dane osobowe, nazwę i adres firmy, datę rozpoczęcia działalności i wybraną formę opodatkowania. 

Pozytywnie przyjęty wniosek skutkuje wpisem do CEIDG, nadaniem numerów REGON i NIP oraz zgłoszeniem działalności do Urzędu Skarbowego i ZUS. Kolejny krok to złożenie do ZUS w ciągu pierwszych 7 dni funkcjonowania działalności dokumentów związanych ze zgłoszeniem opłacania składek społecznych i składki zdrowotnej.

Początki własnej działalności gospodarczej wiążą się także ze zgłoszeniem do ZUS swoich pracowników, założeniem konta firmowego w banku oraz znalezieniem księgowego lub biura rachunkowego. 

O czym należy pamiętać po otwarciu restauracji?

Wśród początkowych formalności, z jakimi należy liczyć się przy otwarciu restauracji, są również te związane ze spełnieniem wytycznych, dotyczących bezpieczeństwa prowadzenia lokalu i usług gastronomicznych. Należą do nich przede wszystkim:

• wytyczne sanitarne;
• przepisy ochrony przeciwpożarowej;
• przepisy budowlane;
• przepisy BHP;
• koncesja na sprzedaż alkoholu (jeśli chcemy mieć go w swojej ofercie).

Idealny lokal na restaurację – co warto wiedzieć?

Znalezienie odpowiedniego lokalu to podstawa otwarcia własnej restauracji, dlatego warto zadbać o jego wystrój, wyposażenie i ogólną estetykę wnętrza. Na początku należy jednak odpowiedzieć na pytanie: co jest najlepszą opcją – wynajem lokalu, jego kupno, a może zbudowanie od podstaw? Każde z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety. Wiele zależy również od lokalizacji naszej inwestycji.

Wynajem lokalu pod działalność gastronomiczną stanowi często najtańszą opcję – jednak w niektórych przypadkach ma ona swoje wady. Jest tak na przykład w przypadku, kiedy lokal użytkowy nie jest dostosowany do działalności gastronomicznej lub kiedy w jego progach funkcjonowała wcześniej restauracja o wątpliwej renomie. Kupno lokalu z kolei jest obarczone dużymi kosztami. Takie rozwiązanie sprawdzi się  w przypadku posiadania odpowiedniego zaplecza finansowego lub zdolności kredytowej oraz wówczas, gdy chcemy uniknąć stałych obciążeń (np. wynikających z konieczności płacenia czynszu). Budowa nowego lokalu także wiąże się z dużą inwestycją finansową. Ta opcja pozwala jednak na samodzielne zaaranżowanie jego przestrzeni od podstaw oraz dopasowanie wielkości do potrzeb biznesu.

Właściwy wystrój i wyposażenie restauracji

Na wystrój restauracji składają się takie elementy jak: podstawowe meble (stoły, krzesła), kolorystyka wnętrza, ozdoby, kwiaty, świece czy oświetlenie. Ważne jest, aby wszystkie te elementy były estetyczne i spójne względem siebie, a także pasowały do ogólnej specyfiki restauracji i serwowanej w niej kuchni. Dobrym pomysłem przy projektowaniu wnętrz naszego lokalu gastronomicznego jest więc nawiązywanie do miejsca pochodzenia potraw oraz lokalizacji restauracji. I tak w położonej nad morzem restauracji, która serwuje dania rybne, jej kolorystyka może akcentować barwy bieli i błękitu, a całość wystroju może być utrzymana w stylu marynistycznym. 

Jakie wyposażenie musi się znaleźć w kuchni restauracyjnej?

Jednym z najważniejszych punktów, w jaki należy zainwestować, otwierając swoją restaurację, jest oczywiście wyposażenie kuchni. Oto główne elementy, jakie powinny się w niej znaleźć:

•  urządzenia do smażenia – patelnie, frytownice, płyty do smażenia beztłuszczowego;
• urządzenia do gotowania – kotły warzelne, garnki, steamery;
• piec;
• robot kuchenny;
•  lodówki, szafy chłodnicze i mroźnicze;
• zmywarka.

Produkty i dostawcy

Jednym z głównych czynników powodzenia i popularności restauracji wśród klientów jest atrakcyjność serwowanych w niej potraw, a ta zależy w dużej mierze od jakości sprowadzanych produktów. Z tego powodu nie warto oszczędzać na składnikach, dbając o ich świeżość, najwyższą jakość i wiarygodne źródło, z którego pochodzą. 

Co warto brać pod uwagę przy wyborze dostawcy produktów? Oprócz ceny asortymentu istotne są jakość produktów, posiadanie przez nie odpowiednich certyfikatów (HACCP, ISO, certyfikaty ekologiczne), szerokość asortymentu, kwestie logistyczne (np. częstotliwość i terminowość dostaw) czy obecność dodatkowych usług oferowanych przez dostawcę (np. pakowanie, mycie lub porcjowanie produktów).

Personel – znajdź właściwych ludzi do pracy

Odpowiednio dobrany personel restauracji może być jej prawdziwą wizytówką, która przyciągnie  rzesze klientów. Doświadczony szef kuchni, kompetentni kelnerzy i barmani zapewnią wysoką jakość usług oraz minimalizują ilość  niedociągnięć, które mogą  pojawić się na początku działania lokalu. Dlatego warto zainwestować w  zbudowanie zgranego zespołu. Przyczyni się to do szybkiego wzrostu zainteresowania naszą działalnością.

Wszystko gotowe – czas przyciągnąć gości 

Po dopięciu wszystkich wymienionych etapów przychodzi najważniejszy, a zarazem najbardziej stresujący (ale i ekscytujący) moment – otwarcie! Zanim pierwsi goście przekroczą próg naszego lokalu, warto zainwestować w rozpoznawalność. Wśród działań, które warto podjąć na końcowym etapie przygotowań do otwarcia restauracji, są płatne akcje promocyjne oraz marketingowe takie jak  kampania na Facebooku i Google lub reklama zewnętrzna.

Teraz pozostaje tylko czekać na pierwsze opinie klientów, motywujące do dalszego rozwoju restauracyjnego biznesu!

The post Otwarcie restauracji: jak otworzyć własną restaurację krok po kroku appeared first on Restaumatic.

Mała gastronomia – definicja

Mała gastronomia – działalność usługowa (gastronomiczna) prowadzona najczęściej w niewielkim barze, w którym sprzedawane są gotowe lub sporządzane po krótkim procesie obróbki dania, przekąski i napoje, najczęściej konsumowane od razu po zakupie.

W ofercie takich lokali znajdują się często dania typu fast food, np. kebab, pizza, zapiekanki, hot-dogi. W małej gastronomii dania przygotowuje się z półproduktów lub produktów gotowych, które są odgrzewane lub odsmażane. W tzw. dużej gastronomii potrawy powstają od podstaw, a sam proces gotowania trwa o wiele dłużej.

Od czego zacząć planowanie małej gastronomii?

Pomysł na małą gastronomię stanowi pierwszy krok do rozpoczęcia działalności. Jednak sama wizja to za mało, aby z sukcesem prowadzić tego rodzaju lokal. Jego otwarcie powinno poprzedzać stworzenie biznesplanu. Warto zwrócić uwagę na wymogi sanepidu dla małej gastronomii, a także na takie elementy jak: zezwolenie na sprzedaż alkoholu bądź szkolenia BHP.

Solidny biznesplan dla małej gastronomii

Biznesplan dla małej gastronomii stanowi podstawowy dokument, od którego należy rozpocząć planowanie swojej działalności.

Powinien on zawierać:

●  ogólny zarys pomysłu;
●  określenie celów projektu;
●  analizę rynku – analiza konkurencji, stworzenie profilu Klienta;
●  strategię marketingową firmy – analiza SWOT, plan promocji, sprzedaży, budowanie świadomości marki;
●  finansowanie – wskazanie źródeł finansowania biznesu,
●  lokal (pomieszczenie) – dane dotyczące obiektu dla małej gastronomii.

Mała gastronomia – koszty

Jakie są koszty otwarcia małej gastronomii? Wszystko zależy od rozmiarów całego przedsięwzięcia. Okazuje się, że na start wystarczy nawet 20-35 tys. zł! Za taką kwotę można nabyć używany kontener gastronomiczny lub food truck z wyposażeniem. Jeżeli chodzi o otwarcie małego bistro, to bezpieczniej będzie założyć budżet w wysokości 70 – 80 tys. zł. Miesięczne obroty małego bistro kształtują się na poziomie 30 – 50 tys. zł, co przy kosztach 12 – 15 tys. zł może przynieść drugie tyle zysków.

Warto też wziąć pod uwagę koszty wyposażenia oraz wystrój wnętrza, także takie kwestie jak: ubezpieczenie lokalu, licencja ZAiKS, prowizje z tytułu korzystania z terminali płatniczych czy też koszty zużycia prądu w  małej gastronomii.

Wybór lokalu na małą gastronomię

Miejsce, w którym planujemy otworzyć małą gastronomię, może mieć duże znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia. Warto, aby punkt z małą gastronomią znajdował się w miejscu o dużym natężeniu pieszego ruchu (tam, gdzie przebywają potencjalni klienci). Dobry pomysł stanowi również prowadzenie działalności w pobliżu firm, uczelni albo w okolicach miejskiego rynku.

Lokale z małą gastronomią stanowią punkty stacjonarne:

●     małe bistro – tzw. bar szybkiej obsługi;
●     kontenery gastronomiczne;
●     budki z kebabem;
●     punkt z zapiekankami;

oraz mobilne:

●     food truck;
●     wózki z kawą;
●     wózki i rowery gastronomiczne.

Czym charakteryzują się stacjonarne i mobilne punkty małej gastronomii?

Lokal stacjonarny

Lokal stacjonarny, jak sama nazwa wskazuje, nie jest mobilny. Dlatego kluczowe jest wybranie właściwej lokalizacji – takiej, która przede wszystkim może przyciągnąć klientów. Oczywiście ogromne znaczenie ma też oferta lokalu i obsługa. Lokal stacjonarny musi czujnie śledzić trendy w gastronomii i szybko reagować na zmienne nastroje konsumenckie.

Zalety gastronomii stacjonarnej to: możliwość zbudowania wiernej grupy klientów, jak również zmiana i rozbudowa menu. Taki typ lokalu pozwala również na stworzenie wyjątkowej przestrzeni i atmosfery, do których będą powracać klienci. Umożliwia również optymalne rozstawienie sprzętów oraz na szereg zabiegów dekoracyjnych.

Do wad tego typu lokalu zalicza się: wysoki nakład finansowany potrzebny do otwarcia, duże koszty wynajęcia powierzchni (czynsz) i oczywiście brak mobilności (w razie gdyby zaistniała potrzeba zmiany miejsca).

Lokal mobilny

Mała gastronomia na kółkach cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem od wielu lat. Kusi m.in. niższymi kosztami otwarcia i prowadzenia (w odróżnieniu od lokalu stacjonarnego). Ogromną jego zaletę stanowi mobilność – w razie niekorzystnych warunków lub zastoju w biznesie można przenieść się w bardziej atrakcyjne lokalizacje, a nawet zamknąć interes i poczekać na lepsze czasy.

A jakie są słabsze strony mobilnej gastronomii? Na pewno dość niska wydajność – food truck lub wózek gastronomiczny może obsłużyć ograniczoną liczbę klientów. Nie bez znaczenia są też warunki pogodowe, które mogą czasami uprzykrzyć prowadzenie tego rodzaju biznesu.

Wyposażenie małej gastronomii – o czym należy pamiętać?

Wyposażenie małej gastronomii to jeden z najważniejszych punktów, który należy wziąć pod uwagę przy tworzeniu biznesplanu. Właściwe sprzęty pozwalają na optymalizację działalności punktu gastronomicznego – umożliwiając standaryzację przygotowywanych posiłków.

W skład wyposażenia małej gastronomii powinny wchodzić m.in.: kuchnie elektryczne gastronomiczne, piece (konwekcyjne, cukiernicze i piekarskie oraz piece do pizzy), bemary gastronomiczne, frytkownice, grille, rożna, akcesoria kuchenne. Trzeba pamiętać, że wybór wyposażenia dla małej gastronomii  (np. liczba mebli i urządzeń) zależy od profilu jej działalności i charakteru menu. Warto nie żałować środków na tego typu inwestycje – dobrej jakości sprzęty odwdzięczą się smacznymi potrawami.

Wymogi sanepidu dla małej gastronomii

Przed rozpoczęciem działalności każdy lokal gastronomiczny przechodzi odbiór przez Sanepid. Dlatego projekt małej gastronomii dla Sanepidu jest tak istotny. Otwarcie działalności bez odbioru jest możliwe, ale wiąże się z dotkliwymi karami finansowymi. W czasie procedury odbioru lub kontroli pracownik Sanepidu ma obowiązek skontrolować wszystkie pomieszczenia, które znajdują się w lokalu.

Zadaniem właściciela będzie przedłożenie kilku ważnych dokumentów, którymi są:

● projekt technologiczny lokalu;
● książeczka sanepidowska;
● książeczka kontroli;
● wyniki badania wody.

HACCP dla małej gastronomii. Co to jest Księga HACCP?

Księga HACCP – z angielskiego Book of Hazard Analisis and Critical Control Point, czyli: Księga Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli, stanowi kompletną dokumentacją sanitarną, opracowaną na zasadach systemu HACCP. Każdy podmiot przed rozpoczęciem działalności gastronomicznej powinien zgłosić się do Sanepidu, aby uzyskać zgodę na prowadzenie obróbki żywności i wprowadzenie jej do obrotu. Sanepid musi zatwierdzić wprowadzenie systemu HACCP.

BDO a mała gastronomia

BDO, czyli Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami to rejestr podmiotów, które wprowadzają na rynek produkty lub produkty w opakowaniach i gospodarują odpadami.

Należy pamiętać, że każdy przedsiębiorca, który jest wytwórcą odpadów, jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów oraz do złożenia sprawozdania w zakresie opłaty produktowej i recyklingowej.

Niezbędne formalności do otwarcia małej gastronomii

Założenie małej gastronomii nie jest skomplikowane. Należy pamiętać o rejestracji działalności w CEIDG lub KRS. Zgłoszenie rozpoczęcia działalności we wniosku do CEIDG należy wykonać na dzień złożenia wniosku CEIDG-1.

Lokal gastronomiczny można prowadzić w formie:

● jednoosobowej działalności;
● spółki cywilnej;
● spółki osobowej;
● spółki kapitałowej;
● spółdzielni.

Projekt małej gastronomii – podsumowanie

Rozpoczęcie działalności małej gastronomi powinien poprzedzić właściwy biznesplan. Warto również wdrożyć kompleksowe rozwiązania, które skutecznie optymalizują pracę lokalu. Jednym z nich jest oferowany przez Restaumatic system zamówień online dla Twojej restauracji (lub widget Aktywne Menu).  System pozwala zdobywać nowych klientów w sieci, a także redukować koszty. Pozyskując zamówienia przez własny system, koszty prowizji dla pośredników maleją o 70%. Z kolei dzięki elektronicznej bazie klientów – wydatki na marketing maleją o 30-45%.

Prowadzenie małej gastronomii może dostarczyć dużo przyjemności i przynieść spore zyski. To furtka do gastronomii większego formatu, a także świetny pomysł na rozpoczęcie swojej przygody z takim rodzajem restauratorstwa. Z drugiej strony może okazać się nie lada wyzwaniem. Dlatego przed rozpoczęciem działań warto dobrze przemyśleć wszystkie kwestie formalne, jakie należy spełnić, aby nasza wizja pokryła się z rzeczywistością. 

Aby jeszcze bardziej zwiększyć sukces Twojej małej gastronomii, rozważ wykorzystanie RePOS od Restaumatic. Ten system nie tylko ułatwia zarządzanie zamówieniami online, ale także oferuje narzędzia do efektywnej obsługi klienta i zarządzania lokalem. Dzięki RePOS możesz sprawnie przyjmować zamówienia przez internet, co jest szczególnie ważne, biorąc pod uwagę stale rosnącą liczbę osób zamawiających jedzenie online.

Numer telefonu: +48 732-081-111
E-mail: contact@restaumatic.com
Facebook: https://www.facebook.com/Restaumatic

The post Mała gastronomia: jak zacząć? Wymogi, koszty, plan appeared first on Restaumatic.